EN DISINFORMATION AS A THREAT TO DEMOCRACY – POLISH AND EUROPEAN STATES’ REGU­LATIONS FOR COUNTERACTING IT

2024

Politeja : pismo Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego

Rocznik: 2024 | Tom: Vol. 21 | Numer: No. 5(92)

artykuł naukowy

polski

PL Systematycznie prowadzone kampanie dezinformacyjne, często będące elementem złowrogich działań hybrydowych obecnych w cyberprzestrzeni, stanowią istotne zagrożenie bezpieczeństwa państwa i jego wartości demokratycznych. Dodatkowo dezinformacja potęguje oddziaływanie procesów takich jak polaryzacja, agresja werbalna i radykalizacja, które wspólnie prowadzą do erozji demokracji. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie problematyki zagrożenia dezinformacją w społeczeństwie demokratycznym. W szczególności analizie poddano mechanizmy godzące w zasady stanowiące filary demokracji, którymi są rywalizacyjne i uczciwe wybory, obywatelska praktyka samostanowienia oraz swobodna debata publiczna. Ponadto omówiono legislacyjne rozwiązania w zakresie przeciwdziałania dezinformacji w Unii Europejskiej i wybranych państwach członkowskich, w tym w Polsce. Przeprowadzone analizy pozwalają wysnuć wniosek, że przeciwdziałanie dezinformacji wykracza poza rozwiązania implementowane w ramach państwa narodowego. Internet efektywnie neguje suwerenność terytorialną państwa, przez co utrudnia regulację cyberprzestrzeni w krajowym porządku prawnym. Ponadto trudność stanowi przedstawienie takiej prawnej definicji dezinformacji i fake newsa, która pod pozorem ochrony informacji nie szkodziłaby dobru publicznemu, nie ograniczałaby wolności słowa, nie wprowadzałaby cenzury ani nie redukowałaby pluralizmu mediów, co dodatkowo stanowiłoby zagrożenie dla społeczeństwa demokratycznego. Zatem nie tylko sama dezinformacja zagraża wartościom demokratycznym, ale zagrożenie mogą stanowić także implementowane rozwiązania prawne.

EN Systematically conducted disinformation campaigns, which are often carried out as a part of larger hybrid operations in cyberspace, pose a significant threat to the security of states and their democratic values. Such disinformation also helps to accelerate processes such as polarisation, verbal aggression and radicalisation, which can all contribute to democratic backsliding. The aim of this article is to examine the disinformation threat in democratic societies, in particular, mechanisms that undermine the principles constituting the pillars of democracy, such as competitive and fair elections, self-determination and free public debate. The paper goes on to discuss regulations for countering disinformation in Poland and selected European Union Member States. The analysis shows that counteracting disinformation goes beyond the solutions implemented within the framework of a nation state. The Internet effectively exceeds the territorial sovereignty of the state, which makes it difficult to regulate cyberspace in the national legal order. In addition, it is difficult to provide a legal definition of disinformation and fake news that, under the guise of protecting information, will not harm the public good, limit freedom of speech, introduce censorship or reduce media pluralism. Democratic values are therefore threatened not only by disinformation itself, but also the legislation aimed at countering it.

359 - 379

10.12797/Politeja.21.2024.92.16

https://journals.akademicka.pl/politeja/article/view/6264/5865

Publikacja współfinansowana z budżetu państwa w ramach programu Ministra Edukacji i Nauki „Nauka dla społeczeństwa II” (nr projektu NdS-II/SP/0381/2024/01, całkowita wartość projektu 450 938 zł).

CC BY-NC-ND (uznanie autorstwa - użycie niekomercyjne - bez utworów zależnych)

otwarte czasopismo

ostateczna wersja opublikowana

09.12.2024

w momencie opublikowania

100