Humanizacja systemu niewolniczego w czasach Antoninusa Piusa
[ 1 ] Katedra Historii Wojskowości i Studiów Nad Obronnością, Instytut Historii Wojskowej, Akademia Sztuki Wojennej | [ P ] pracownik
2021
rozdział w monografii naukowej / referat
polski
- Antoninus Pius (cesarz rzymski 86-161)
- Humanizm (postawa)
- Niewolnictwo
- Prawo rzymskie
- Starożytny Rzym
PL Panujący w Imperium Rzymskim w latach 138 – 161 po Chr., Antonius Pius jest – obok swojego poprzednika cesarza Hadriana – uważany za władcę, który pochylił się – całościowo – nad losem milionów niewolników, którzy na swych barkach, przy akompaniamencie świstu spadającego na ich plecy bata, dźwigali rzymską gospodarkę, stając się de facto twórcami ekonomicznej potęgi starożytnego mocarstwa. Niewolnictwo było fundamentem, na którym oparło swoje filary rzymskie jestestwo. System niewolniczy, tak charakterystyczny dla antycznych (i nie tylko) cywilizacji, a którego największy rozwój przypada na okres rzymskich wojen i podbojów, zdominował rzymskie rzemiosło, rolnictwo, budownictwo, posługę, a nawet finanse i kulturę. Szacuje się, iż na przełomie I i II wieku po Chr., w czasach panowania cesarza Trajana niewolnicy stanowili około 20% wszystkich mieszkańców cesarstwa rzymskiego (Bieżuńska-Małowist i Małowist 1989, s. 39). Losy niewolników nie były jednoznaczne, tak jak i jednoznaczne nie było życie człowieka wolnego. Część niewolników pracowała ponad siły w rzymskich kamieniołomach, umierając najczęściej w ciągu pięciu lat od pojawienia się tam. Inni pracowali w rolnictwie, w wielkich wiejskich posiadłościach rozsianych po całej Italii, które były własnością rzymskiej arystokracji. Ci, którzy mieli więcej szczęścia – zwłaszcza wykształceni niewolnicy pochodzenia greckiego – stawali się nauczycielami – pedagogusami – dzieci swych bogatych Panów. Kamieniarzy, pasterzy, układaczy fałd na rzymskich togach, gladiatorów i pedagogów łączył jeden wspólny mianownik. Wszyscy oni byli – w świetle rzymskiego prawodawstwa – instrumentum vocale, a więc narzędziem mówiącym.
61 - 65
5
5