EN Assessment of hybrid threats to the state border in the context of using the Territorial Defence Forces

2017

Obronność – Zeszyty Naukowe Wydziału Zarządzania i Dowodzenia

Journal year: 2017 | Journal number: nr 2 (22)

scholarly article

polish

PL Bezpieczeństwo Polski można oceniać na kilka sposobów oraz stosując różne kryteria. W literaturze przedmiotu najczęstszą metodą charakterystyki bezpieczeństwa państwa jest analiza dokonywana przez pryzmat możliwości przeciwstawienia się potencjalnym zagrożeniom. Dlatego analiza bezpieczeństwa wymaga identyfikacji, kategoryzacji i wartościowania czynników stwarzających zagrożenia. Jednym z podstawowych determinantów zagrożeń jest obszar państwa, który umożliwia podstawowy podział na wewnętrzne i zewnętrzne. Zagrożenia wewnętrzne odnoszą się do środowiska wewnętrznego państwa, czyli krajowego. Bezpieczeństwo w tym obszarze będzie związane ze stanem funkcjonowania państwa, wynikającego z realizacji przez państwo funkcji ochrony porządku konstytucyjnego, bezpieczeństwa publicznego i powszechnego. Zagrożenia zewnętrzne mają źródło w środowisku zewnętrznym (pozakrajowym czy międzynarodowym). Bezpieczeństwo zewnętrzne związane jest ze stanem funkcjonowania, w którym państwo jest zdolne do pełnienia funkcji ochronno-obronnych własnego terytorium i obywateli oraz funkcjonowania przedstawicieli państwa w środowisku międzynarodowym. We wstępie należy podkreślić, że Polska jak każde autonomiczne państwo składa się z trzech nierozerwalnych elementów, które stanowią o jego istnieniu, czyli społeczeństwa, terytorium i władzy (teoria Georga Jellinka). W myśl tej zasady państwo to trwały związek ludzi stale zamieszkujących określone terytorium, podlegających władzy zwierzchniej1. Na tej podstawie możemy stwierdzić, że państwo nie może istnieć bez terytorium, którego obszar wyznacza granica. Celem niniejszego artykułu jest dokonanie wstępnej oceny wielowymiarowego środowiska zagrożeń bezpieczeństwa narodowego w obszarze granicy państwa. Ponadto identyfikacja obecnych i perspektywicznych zagrożeń powinny służyć kształtowaniu zdolności Sił Zbrojnych (i innych służb) do ochrony granicy państwowej. Obecnie główną rolę w ochronie granicy państwa pełni wiele organów administracji rządowej i pozarządowej, takich jak Straż Graniczna, Policja, Służba Celna, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencja Wywiadu, Służba Wywiadu Wojskowego, Służba Kontrwywiadu Wojskowego, Frontex i inne. Zaznaczyć należy, że wymienione formacje mają charakter policyjny, śledczy (organów ścigania) oraz wywiadowczy i nie posiadają sił i środków (wymaganych zdolności) do przeciwdziałania zewnętrznym zagrożeniom militarnym. Konstatując powyższe, należy stwierdzić, że w przypadku nasilenia potencjalnej sytuacji kryzysowej zmierzającej do konfliktu militarnego odpowiedzialność w zakresie przeciwdziałania zagrożeniom w obszarze granicy państwa będzie spoczywać na SZ RP, ze względu na posiadane zdolności. Dokonując charakterystyki i tendencji współczesnych konfliktów, należy zwrócić uwagę na zwiększającą się rolę wrogich działań poniżej progu wojny oraz zagrożeń o charakterze hybrydowym. Doświadczenia współczesnych konfliktów obrazują środowisko walki jako wielowymiarowe, w którym przeciwnik jest trudny do zdefiniowania ze względu na celowe ukrywanie lub fałszowanie oznak prawdziwej przynależności do wrogiej organizacji (także państwa agresora). Coraz częściej zauważa się stosowanie taktyki jednoczesnego prowadzenia działań konwencjonalnych i niekonwencjonalnych z szerokim stosowaniem środków niemilitarnych do realizacji celów operacyjnych i strategicznych. We współczesnych konfliktach możliwe jest wykorzystywanie szerokiego spektrum form nacisku od siły miękkiej poprzez siłę pośrednią do twardej siły2. Przeciwdziałanie zagrożeniom tego typu stanowi obecnie wyzwanie dla SZ RP i wymaga przewartościowania użycia ich poszczególnych rodzajów oraz stosowania nowej strategii i taktyki. Zadania w zakresie przeciwdziałania zagrożeniom hybrydowym (w tym zagrożeniom granicy państwa) z powodzeniem mogą być wykonywane przez Wojska Obrony Terytorialnej.

EN The state border is a barrier that protects primarily from the external threats that affect the state's security in the political, military, economic, socio-cultural, religious, ecological, and other spheres. The anticipation of probable threats should be understood as their timely and proper identification, which will enable the authorities responsible for state security to react. What is more, taking action will allow preventing or mitigating the effects of hostile activities. Nowadays, the assessment of the multidimensional nature of state threats indicates their hybrid nature. Therefore, it is necessary to bear in mind that the identification of a potential adversary and its modes of operation must be related to achieving actual utilitarian goals, the consequence of which should be the revision of plans in the national security system. The proposed changes may concern the possibility of using the newly created Fifth Armed Forces of the Republic of Poland, namely the Territorial Defence Forces, which can unleash real potential for border protection, especially in states of readiness other than peace.

2017

87 - 111

http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.desklight-b5c1e6ac-f5d2-4f02-81c8-a863478456db?q=bwmeta1.element.cejsh-d6ffe900-bec0-4d30-871a-cb0738743d22;14&qt=CHILDREN-STATELESS

Akademia Sztuki Wojennej

other

open repository

final published version

moment of the publication

6 [Unified list of scientific journals 2013-2016]