EN THE POLICE -ORIGINS AND INSTITUTIONAL DEVELOPMENT. PART III: FRANCE'S INTERNAL SECURITY FROM THE FALL OF THE MONARCHY TO THE NAPOLEONIC PERIOD

2025

Wiedza Obronna

Journal year: 2025 | Journal volume: T. 291 | Journal number: Nr 2

scientific article

polish

PL Znaczenie treści terminu „policja” od XVII wieku ewoluowało. Początkowo obejmowało całokształt działalności państwa w sferze bezpieczeństwa wewnętrznego1, anastępnie wraz z upływem lat ulegało stopniowemu zawężeniu ograniczając się do trzech głównych obszarów społecznych: zwalczania przestępstw, utrzymywania porządku publicznego oraz nadzoru nad ruchami politycznymi i ekstremistycznymi2. We Francji działalność organów odpowiedzialnych za utrzymanie bezpieczeństwa i porządku publicznego po wybuchu Wielkiej Rewolucji (1789 ) roku uległa znacznej dynamizacji. W tym czasie przewartościowaniu podlegały koncepcje dotyczące roli i zadań policji, co w konsekwencji doprowadziło do reorganizacji formacji i wydawania różnych regulacji w zakresie jej wymiaru instytucjonalnego. Nastąpił podział na policję sądową i administracyjną. Sytuacja w obszarze bezpieczeństwa wewnętrznego nabrała też innej skali, gdy Ministrem Policji Generalnej został w 1799 roku Joseph Fouché, który zorganizował m.in. policję polityczną. Wówczas doszło też do przekształcenia paryskiej policji i utworzenia prefektury policji-jednostki, która funkcjonuje współcześnie. Prefekt policji w Paryżu nadzorowany przez ministra spraw wewnętrznych i ministra policji generalnej dysponował jednak szerokimi uprawnieniami w zakresie policji państwowej, jak również tymi dotyczącymi policjimiejskiej. Jego zakres obowiązków w znacznym stopniu był tożsamy z tym, które posiadał porucznik policji w Paryżu ustanowiony dekretem Ludwika XIV z 1667 roku. Celem artykułu, w oparciu o wybrane dokumenty źródłowe, wyselekcjonowane przepisy prawa, a takżeliteraturę polską i obcojęzyczną, jest prezentacja wyników badań dotyczących rozwoju instytucjonalnego policji we Francji po upadku monarchii oraz w okresie napoleońskim.

EN The meaning of the term "police" has evolved since the 17th century. Initially, it covered all state activities in the sphere of internal security, and then, over the years, it gradually narrowed down to three main social areas: combating crime, maintaining public order, and supervising political and extremist movements. In France, the activities of the bodies responsible for maintaining security and public order became significantly more dynamic after the outbreak of the Great Revolution (1789). At that time, the concepts of the role and tasks of the police were re-evaluated, which in consequence led to the reorganization of the formation and the issuing of various regulations in terms of its institutional dimension. There was a division into judicial and administrative police. The situation in the area of internal security also took on a different scale when Joseph Fouché became the Minister of the General Police in 1799, organizing, among other things, the political police. At that time, the Paris police was also transformed, and the police prefecture was established - a unit that operates today. The Paris police prefect, supervised by the Minister of the Interior and the Minister of Police General, nevertheless had extensive powers over the state police as well as those over the municipal police. His range of duties was largely identical to those of the lieutenant of police in Paris, established by the decree of Louis XIV in 1667. The aim of the article, based on selected source documents, selected legal provisions, as well as Polish and foreign literature, is to learn how internal security was shaped in France after the fall of the monarchy and during the Napoleonic period.

30.06.2025

69 - 88

10.34752/2025-2-4

https://wiedzaobronna.edu.pl/index.php/wo/issue/view/30/9

Bibliografia, netografia na stronach 87-88.

CC BY (attribution alone)

open journal

final published version

30.06.2025

at the time of publication

Download file

public

70