2022

chapter in monograph

polish

PL Roman Rybarski (1887-1942) był wybitnym ekonomistą i historykiem gospodarczym, twórcą programu gospodarczego obozu narodowego oraz wieloletnim parlamentarzystą i publicystą politycznym. Od 1906 r. studiował ekonomię i historię gospodarczą na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. W trakcie studiów związał się z obozem narodowym, wstępując do Związku Młodzieży Polskiej „ZET”. W 1910 r. został członkiem trójzaborowej tajnej Ligi Narodowej oraz jawnego Stronnictwa Demokratyczno-Narodowego. W 1910 r. uzyskał stopień doktora. Potem odbył staże naukowe w Europie Zachodniej i w Stanach Zjednoczonych. W 1913 r. habilitował się. Prowadził wykłady na UJ i w prywatnej Polskiej Szkole Nauk Politycznych. W 1917 r. został profesorem nadzwyczajnym na Wydziale Prawa. W 1919 r. był ekspertem polskiej delegacji na konferencję pokojową w Paryżu. Zasiadał w Komisji Odszkodowań i Finansów, a następnie został sekretarzem delegacji polskiej do spraw ekonomicznych. W 1919 r. zajął stanowisko podsekretarza stanu w Ministerstwie byłej Dzielnicy Pruskiej, a w 1920 r. w Ministerstwie Skarbu. W 1921 wrócił do pracy naukowej i ideowo-politycznej. Na prośbę premiera Władysława Grabskiego zredagował w 1924 r. projekt ustawy o Banku Polskim. Wszedł w skład pierwszej Rady Banku. Od 1921 r. związał się z Politechniką Warszawską. W 1924 r. przeniósł się na Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego (1937-1941 dziekan). Od 1919 r. w Związku Ludowo-Narodowym prowadził działalność programową i organizacyjną. W 1926 r. z Romanem Dmowskim utworzył Obóz Wielkiej Polski i wszedł do Wielkiej Rady. Po rozwiązaniu Ligi Narodowej w 1928 r. został członkiem Straży Narodowej (Ognisko Główne). W 1928 r. współtworzył Stronnictwo Narodowe (w Zarządzie Głównym). Kierował klubem parlamentarnym SN (Klub Narodowy 1928-1935). Po wybuchu II wojny światowej Rybarski został powołany do Prezydium Zarządu Głównego SN. Współtworzył struktury Polskiego Państwa Podziemnego (szef Departamentu Skarbu Delegatury Rządu na Generalne Gubernatorstwo oraz dziekan tajnego Wydziału Prawa UW). Po aresztowaniu przez Niemców 17 maja 1941 r. z grupą działaczy SN został przewieziony w lipcu z więzienia na Pawiaku do niemieckiego obozu zagłady w Oświęcimiu, gdzie zmarł w 1942 r. Tam zaangażował się w działalność konspiracyjną Rady Wojskowej Związku Walki Zbrojnej. Za zasługi dla państwa polskiego otrzymał Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1923); za działalność konspiracyjną w obozie pośmiertnie Order Krzyża Grunwaldu III klasy (1972) oraz Krzyż Oświęcimski (1988). W 65. Rocznicę jego śmierci Sejm RP przyjął uchwałę oddającą cześć wielkiemu patriocie, uczonemu, ekonomiście i politykowi. W 2019 r. Narodowy Bank Polski wydał w serii Wybitni Polscy Ekonomiści srebrną monetę kolekcjonerską z jego wizerunkiem.

15.03.2023

373 - 392

Bibliografia na stronach 390-392.

Almanach polskiej myśli ekonomicznej XX wieku : ludzie - działalność - idee

5

5